088.609.4297
Uy Tín - Tận Tâm - Chất Lượng

Nhạc cụ cổ truyền Việt Nam - Đàn Nhị

Đàn nhị còn được gọi là đàn cò, là một nhạc cụ thuộc bộ dây. Đàn sở hữu 2 dây cần có tên gọi là đàn nhị. Xuất hiện ở nước ta vào khoảng thế kỷ X, được người Kinh, Tày, Thái, Nùng, Dao, Mường, Khmer… dùng nhiều.

Đàn nhị còn với đa dạng tên gọi như:

  • Người Kinh gọi là đàn líu
  • Người Mường gọi là Cò Ke
  • Còn người miền nam lại gọi đàn nhị bằng tên dân dã đàn Cò.

Mỗi dân tộc có đàn nhị với chút khác biệt trong cấu tạo. Tuy nhiên vẫn có cấu tạo nhiều sau:

Cấu tạo

Đàn nhị gồm những thành phần: Ống nhị (bát nhị), cần nhị, trục dây, dây nhị, cử nhị, cung vĩ.

Ống nhị (bát nhị)

Đây là một bầu cộng hưởng có tác dụng khuếch đại âm thanh của đàn, dài 13,8cm. Ống nhị có hình giống bông hoa rau muống. Một đầu được bịt kín bằng da rắn hoặc da kỳ đà. Đầu còn lại không bịt và xòe ra như rau muống đang nở. Chất liệu khiến cho ống nhị thường là gỗ cứng.

Cần nhị (cán nhị)

Có dáng thẳng, sắp đầu cán uốn mềm mại như ngã về phía ngược hướng với ống nhị, trong bóng vía uyển chuyển như cổ cò lã. Chính vì thế mà đàn nhị còn được gọi là đàn Cò.

Cần nhị được cắm xuyên qua ống nhị và dài 75,5cm.

Trục dây

Đàn nhị có 2 trục nhị, được gắn xuyên qua cần nhị và nằm cùng hướng với ống nhị. Để dây căng hoặc chùn tạo âm cao, trầm bằng cách vặn trục dây.

Dây nhị

Đàn 2 dây với thể được làm bằng tơ, nilon, kim loại. Đàn bằng dây tơ và nilon cho âm mềm mại, dịu dàng, còn đàn bằng dây kim loại có mang âm thanh rõ ràng. Trong 2 dây đàn thì mang một dây to nằm trong và một dây nhỏ nằm ngoài.

Cử nhị 

Cử nhị chính là một vòng bằng đồng hoặc tơ, được dùng để đặt giữ cần đàn, sở hữu thể trượt lên xuống. Hai dây đàn được xuyên qua vòng này trước lúc buộc vào ngựa đàn trên bá nhị. Hai dây đàn không chạy thẳng, đồng thời từ trục nhị tới ngựa đàn mà bị cử nhị bóp lại gần nhau. Điều này sẽ giúp đổi thay độ cao của dây đàn. Cửa đàn càng kéo về phía bát nhị thì âm càng cao, ví như kéo lên phía đầu cần nhị thì sẽ cho âm thanh trầm.

Như vậy để thay đổi cao đội của tiếng đàn nhị thì nên tác động vào trục dây và cử nhị.

Cung vĩ

Cung vĩ của đàn nhị nhìn như một cái cung. Phần cứng được làm từ tre, gỗ, với hình trạng uốn cong. Phần dây tạo âm thanh được làm bằng tơ hoặc lông đuôi ngựa. Cần phải luồn cung vĩ vào giữa 2 dây đàn do 2 dây đàn tương đối sát nhau. Có nghĩa không thể tách rời cung vĩ và đàn (trừ trường hợp dỡ ráp các bộ phận).

đàn nhị

Tính năng

Âm vực của đàn nhị rộng hơn 2 quãng tám nên âm thanh nghe rõ ràng, trong sáng, mềm mại. Để giảm độ vang, đổi thay âm sắc hãy:

  • Dùng đồi gối trái bịt một phần miệng loa xòe của bát nhị lúc ngồi trên ghế đàn.
  • Sử dụng ngón chân cái chạm vào da của bát nhị trường hợp ngồi trên phản hoặc chiếu kéo đàn.

Khi đó, âm thanh của đàn nhị lại trở thành mơ hồ, xa vẳng, lạnh lẽ và tối tăm biểu thị rõ nét tâm trạng thầm kín…

Sử dụng

Đàn nhị đóng vai trò quan trong trong nghệ thuật hát Xẩm. Ngoài ra còn được sử dụng trong dàn nhã nhạc, phường bát âm, chầu văn, tài tử và dàn nhạc tổng hợp.  Ngày nay, đôi lúc đàn nhị xuất hiện trong dàn nhạc rock, pop để tăng màu sắc cho âm thanh.

Cách sử dụng: Tay trái giữ dọc nhị và bấm vào dây đàn bằng lòng ngón tay hoặc đầu ngón tay. Tay buộc phải cầm cung vĩ kéo đẩy để tạo ra âm thanh.

Có nhiều kỹ thuật đàn như ngón vuốt, ngón láy, ngón nhấn, ngón chuyền để cung vĩ ngắt, cung vĩ rung, cung vĩ rời, cung vĩ liền…

Cách lên dây đàn nhị

Có đa dạng cách lên dây đàn nhị khác nhau như lên dây ở quãng 3, quãng 4, quãng r, quãng 6. Cách phổ biến nhất là lên dây ở quãng 5. Ví dụ cử nhị đang nằm ở khoảng 1/3 bắt buộc đàn tính từ đầu đàn thì lên dây như sau:

  • Dây nhỏ (Dây ngoài): E5.
  • Dây lớn (Dây trong): C5.

Cách chơi đàn nhị

Đàn nhị có âm vực nằm ở khoảng 3 quãng 8. Để chơi đàn nhị thường sử dụng cả hai tay buộc phải và trái.

Tay phải

Là tay được dùng để cầm cung vĩ. Người chơi càng điêu luyện thì càng điều khiển được lựa chạm và kéo tạo ra âm thanh bay bổng, mềm mại hoặc mạnh mẽ, dứt khoát.

Có 4 cách chơi đàn nhị, ấy là cung vĩ liền, cung vĩ ngắt, cung vĩ rời và cung vĩ rung.

  • Cung vĩ liền: Cầm cung vĩ kéo các nốt nhạc quyện từ nốt này sang nốt khác như lúc luyến láy giọng hát.
  • Cung vĩ rời: Cầm cung vi kéo các nốt nhạc, nốt nhạc này rời nốt nhạc kia. Điều này có nghĩa là không luyến.
  • Cung vĩ ngắn: Sử dụng cung vĩ kéo các nốt nhạc gãy gọn và dứt khoát.
  • Cung vĩ rung: Sử dụng cung vĩ kéo đi kéo lại liên tục một nốt thường để diễn tấu những đoạn cao trào, gấp và vui vẻ.

Tay trái

Dùng tay trái bấm ngón tay vào dây đàn để tạo tạo ra những nốt nhạc. Tuy nhiên nên buộc phải bấm như thế nào để tạo ra những âm sắc khác nhau? Đó là dùng những kỹ thuật ngón rung, ngón vuốt, ngón nhấn, ngón lay và bật dây.

  • Ngón rung: Bấm nhẹ liên tiếp vào dây đàn để tạo độ ngân rung mềm mại.
  • Ngón vuốt: Vuốt từ trên xuống dưới hoặc từ dưới lên trên dây đàn. Âm vuốt có tác dụng làm tiếng đàn trở nên mềm mại, uyển chuyển gần giống như giọng hát.
  • Ngón nhấn: Giúp âm thanh cao lên một cung.
  • Ngón láy hay ngón vỗ: Sử dụng ngón chiếc bấm vào một nốt trên dây đàn, ngón trỏ thì ấn thả liên tục vào nốt cao hơn kề nốt ngón cái. Sử dụng công nghệ ngón láy để diễn tả sự quyến luyến, bịn rịn, không nỡ chia xa.
  • Bật dây: Người dây không sử dụng cung vĩ, thay vào ấy là dùng ngón tay khều khều dây đàn để tạo ra âm thanh.

Ví trí của đàn nhị trong dàn nhạc

đàn nhị

Trong những dàn nhạc dân tộc, nhá nhạc cung đình Huế, phường bát âm, tuồng, chèo, cải lương hay vọng cổ, đàn nhị đầu góp mặt dưới hình thức độc tấu, hòa tấu hoặc song tấu.

Nhờ sự mượt mà, uyển chuyển của đàn nhị mà đã tạo vị thế quan trọng trong các dàn nhạc. Sự mượt mà, uyển chuyển là chất keo kết nối những nhạc cụ khác hòa quyện mang nhau.

 

Giới thiệu 3 Cây Đàn Nhị Giá Rẻ Được Ưa Chuộng tại Nhạc cụ Đàn Hương:

1/ Đàn Nhị 1 Việt Nam NH59 (Đàn nhị nữ)

Cây đàn nhị 1 này được sản xuất tại Việt Nam Chất liệu gỗ tự nhiên, da trăn bền đẹp, được sơn bóng nhằm tạo sự nổi bật, thiết kế kiểu dáng nhỏ gọn, tinh tế, âm thanh trong trẻo, mềm mại. Ống nhị có hình dạng như một cái bình hoa, màu nâu đỏ. Phần miệng ống được bào nhẵn không có cạnh.

Sản phẩm này có giá trung bình khoảng : 590.000 vnđ

2/ Đàn Nhị 2 Việt Nam NH69 (Đàn Líu-nhị nam)

Đàn nhị 2 cũng không khác về chất liệu sản xuất so với cây đàn nhị 1 nhưng nó có phần ống nhị có có cạnh hình lục giác, cùng được khảm trai lên ống cũng như dọc nhị. Tuy nhiên có khe thoát âm được làm từ hoa song bằng gỗ. Âm thanh trong trảo, réo rắt.

Giá đàn nhị líu NH69 được bán với giá: khoảng 790.000 vnđ

 

3/ Đàn Nhị Đôn Hoàng Thượng Hải Trung Quốc NH89:

Cây đàn nhị NH89 này là một sản phẩm đến từ thương hiệu: Đôn Hoàng (Dunhuang). Được sản xuất bằng chất liệu gỗ tự nhiên. Trong đó tai khoá làm bằng gỗ Hoàng Dương (Dương Lăng), ống nhị có hình lục giác, màu sắc: đen tuyền và sơn bóng bên ngoài, bề mặt đàn: Da Trăn tự nhiên cấp 4, Dây buộc cữ: Đã buộc sẵn dây buộc cữ gần khóa đàn, Khe thoát âm: Hoa song bằng gỗ, Cạnh thân đàn: Dạng tròn, không sắc cạnh, vĩ đàn: cung dạng cong – ĩ màu đen, đệm lót tay: nhựa trắng đính trên thân đàn giúp thoải mái hơn khi kéo đàn.

Giá đàn nhị NH89 được bán với giá khoảng 890.000 vnđ.

Nếu bạn có nhu cầu mua đàn nhị hãy liên hệ với nhạc cụ Đàn Hương qua hotline 088.609.4297 để được tư vấn và đặt mua hàng các bạn nhé! Cuối cùng chúc các bạn sớm thành công trong việc tìm hiểu và chơi đàn nhị!

 

G

Nhắn tin!
088.609.4297

Phản hồi từ khách hàng

Khách hàng đến từ ITALIA

Khách hàng đến từ HONG KONG

Chú Cù Minh Quảng

Anh Nhi Yến Nam

Có thể bạn quan tâm