Những người trẻ mê nhạc cụ dân tộc

Họ còn rất trẻ nhưng mê say nhạc cụ dân tộc và “thổi” vào ấy sự mới lạ theo phương pháp riêng của mình.
Trung Lương, 19 tuổi, đã sở hữu phần trình diễn ấn tượng trong đêm bán kết 4 chương trình “Tìm kiếm tài năng Việt - Vietnam’s got talent 2016” qua bài phối hoàn hảo giữa đàn nguyệt và nhạc điện tử, chinh phục khán giả trẻ. Trung Lương không phải người đầu tiên giúp cho khán giả nhìn thấy hình ảnh mới mẻ và nghe được thanh âm khác lạ, trở thành độc đáo của các nhạc cụ truyền thống dân tộc khi nó hòa điệu trong mẫu chảy âm nhạc của thời đại.

Khai phá tính năng độc đáo
Trước khi phát triển thành sinh viên Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam (Hà Nội), Trung Lương “bỗng dưng thích chết mê” cây đàn nguyệt. Trung Lương cho biết niên học lớp 6, anh từng bị căng thẳng tâm lý, thích ngồi một mình, buồn không lý do. Một lần tình cờ nghe được tiếng đàn nguyệt, anh thích vì nhạc điệu buồn, sở hữu vẻ đồng cảm với mình.

“Bố của tôi biết chơi các mẫu nhạc cụ nhưng thuộc dạng tự mày mò học hỏi chứ không theo trường lớp. Ban đầu, tôi học đàn nguyệt từ bố rồi dần dần tìm đến thầy học bài bản và thi vào học viện” - Trung Lương kể.

Say mê đàn nguyệt, Trung Lương tập dượt sáng, chiều và đôi khi cả tối. Anh ước mong tới một ngày dùng đàn nguyệt đánh các ca khúc quốc tế để người nước ngoài hiểu về nhạc cụ truyền thống Việt Nam. Trung Lương đã cho được rất nhiều điều này. Bài độc tấu đàn nguyệt trên nền nhạc điện tử của anh qua bản Fade của Alan Walker trong đêm bán kết 4 “Tìm kiếm tài năng Việt - Vietnam’s got talent 2016” đã minh chứng điều đó. Anh nhận được lời khen từ giám khảo cũng như sự ủng hộ nồng nhiệt từ khán giả trẻ. Màn biểu diễn thành công này của Trung Lương ít nhất cũng giúp cho người trẻ với cách nhìn khác hơn rằng nhạc cụ dân tộc không hề cũ kỹ, thậm chí rất hợp thời.

Trung Lương cho biết anh phối hợp giữa đàn nguyệt và nhạc điện tử vào một buổi sáng khi đang mở nhạc nghe và chợt nghĩ dùng đàn nguyệt đánh thử, kết quả khá hợp. Vậy là anh tiếp tục luyện tập và quyết định có ra trình diễn để dò xét phản ứng của công chúng.

Trước Trung Lương, trên sàn diễn “Tìm kiếm tài năng Việt”, nhóm “Bốn chị em” gồm: Cao Khánh Linh, Nguyễn Hoàng Phương Linh, Nguyễn Hồ Thảo Linh, Cao Bá Hưng cũng làm khán giả nhìn nhận về tính năng nhạc cụ dân tộc trong âm nhạc hiện đại. Dù không giành chiến thắng cao nhất, nhóm “Bốn chị em” cũng lưu dấu có hình ảnh đẹp về những người trẻ mê nhạc cụ dân tộc, làm cho mới theo bí quyết riêng, không theo kiểu “học sao chơi vậy” như những thế hệ trước.

Cũng như nhóm “Bốn chị em”, Đinh Nhật Minh sớm kế nghiệp gia đình, gắn bó mang sáo trúc khi tuổi đời còn vô cùng trẻ. Nhật Minh từng hàn huyên rằng anh yêu sáo trúc nhưng vì lý do gì thì không rõ, chỉ biết rằng từ nhỏ, tiếng sáo của ông nội Đinh Thìn và bố Đinh Linh đã ngấm vào máu của mình. Không giới hạn học tập, Nhật Minh phải chăng nghiệp Học viện Âm nhạc dân tộc Trung Quốc, về khiến việc tại Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen.

Người trẻ mê say nhạc cụ dân tộc và gắn bó sở hữu nghề còn phải đề cập tới Sĩ Phú - con trai nhạc sĩ Nhất Sinh, chuyên đàn tam thập lục, đàn đá, bộ gõ; Hải Vũ chuyên về đàn tranh...

Sự “trẻ hóa” thanh âm của các nhạc cụ dân tộc để hòa quyện có nhạc cụ điện tử trong những thể cái nhạc đương đại đã và đang được đa dạng nhóm nhạc dân tộc pha tiên tiến như Giao Thời, Pha Lê Xanh... thực hiện. Hoài Thu - thuộc nhóm Pha Lê Xanh, cùng tác viên ban trình diễn Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội - gắn bó có cây đàn nhị đã 13 năm. Hoài Thu cho biết Pha Lê Xanh với tới 10 thành viên ham mê làn điệu truyền thống. Họ đã hài hòa khá thành công nhạc cụ dân tộc có nhạc nhẹ, nhạc điện tử...

Cần được ủng hộ
Không chỉ nhạc cụ dân tộc, bất kỳ mẫu hình nghệ thuật nào cũng phải sự sáng tạo, nhất là từ những người trẻ. Sự kết hợp giữa nhạc cụ dân tộc và nhạc hiện đại là để tác phẩm biểu diễn mang công chúng nhưng mỗi nghệ sĩ có cách sáng tạo riêng. Một bản phối thành công, được công chúng yêu thích sẽ lưu dấu ấn của nghệ sĩ tạo ra chúng.

Nhạc sĩ Huy Tuấn cho biết anh thấy tính thời đại, sự chuyển đổi tư duy sở hữu bí quyết tiếp cận cực kỳ khác qua sự kết hợp nêu trên. Hiện nay, tuổi teen tiếp xúc nhiều thể chiếc nhạc khác nhau và khởi đầu “nói” bằng tiếng nói quốc tế, dùng nhạc cụ dân tộc biểu diễn trong những thể nhạc hiện đại, thổi vào đó sự mới lạ, sở hữu tính hội nhập cao. Việc này giúp cho nhạc cụ dân tộc gần gũi hơn với công chúng,  các tính năng mà những người đi trước chưa khai phá.

Theo nghệ sĩ Hồ Nga, những bài diễn của nhóm “Bốn chị em” đều kết hợp giữa nhạc cụ dân tộc và nhạc hiện đại. Các thành viên trong nhóm đều còn trẻ, thích hướng mới, ví như được yêu cầu trình diễn theo kiểu truyền thống vẫn thực hiện được nhưng thông thường là phối mới. Được học bài bản, nhóm biết bí quyết làm cho thế nào để giữ nét đặc thù của từng nhạc cụ.

Trong lúc đó, nghệ sĩ đàn tranh Hải Phượng cho rằng bất cứ sự sáng tạo, kết hợp nhạc cụ dân tộc mà tạo được ấn tượng, lôi kéo sự lưu ý cũng đều tốt, đáng ủng hộ. Nhạc là sống, không thể nào chết nên càng lôi kéo công chúng càng khiến cho nhạc cụ dân tộc đến gần hơn với người trẻ là điều tuyệt vời.