Ông Vua đàn nguyệt Lê Bá Phổ

Biết tiếng của ông đã lâu nhưng giờ, tôi mới mạnh bạo tới gặp ông, người được mệnh danh là “vua đàn nguyệt” - Bá Phổ. Sau 1 hồi chuyện trò và tâm sự về công việc mà ông đang làm - “thành lập Nhạc đường”, ông cứ dặn đi dặn lại: “Nhớ đừng viết bài khoe về thành tích của tôi khiến cho gì. Điều mà tôi mong muốn, những bạn hãy viết để làm sao gợi mở trong mỗi người các suy nghĩ về âm nhạc truyền thống của dân tộc”.

Ông nói vậy, nhưng với 1 điều, tôi thấy ko thể không kể đến lúc kể về Vũ Bá Phổ. Ông chính là người đã cải tiến cây đàn T’rưng nguyên thủy sở hữu 5 nốt của người Tây Nguyên thành cây đàn T’rưng 12 nốt như bây giờ. Để khiến được điều đó, Bá Phổ đã mất đến 7 năm, mày mò, nghiên cứu. Cây đàn T’rưng ban đầu chỉ chơi được các bản nhạc Tây Nguyên truyền thống.

Cây đàn T’rưng (đàn nguyệt) 12 nốt

Nhưng Bá Phổ lại nghĩ rằng: Đất nước ta mang đến 54 dân tộc anh em, mỗi dân tộc đều với bản sắc riêng, đều với những mẫu nhạc cụ đặc biệt riêng. Nhưng đa số chúng ta mới chỉ biết đến những nhạc cụ của dân tộc Kinh mà chưa quan tâm thỏa đáng tới các nhạc cụ dân tộc anh em. Vì thế, ông đã mò mẫm để làm cho bằng được cây đàn T’rưng sở hữu thể chơi theo phong cách hiện đại.

Ông nói: “Thanh phát ra từ bên ngoài, nhưng âm thì định tự lòng người”, tôi hiểu  ẩn ý của ông muốn nhắc tới những suy nghĩ, thái độ của con người đối mang nhạc dân tộc. Có yêu nó, với trằn trọc mang nó thì  mới thấy hết được dòng hay, loại đẹp trong từng âm thanh luyến láy. Trống đồng là nhạc cụ mà ai cũng biết, nhưng mấy ai đã đích thực được chính tai nghe âm nhan sắc của trống đồng trầm hùng như hồn núi sông vọng về.

Trong khi đó,  kỹ thuật gõ trống đồng ngày nay nhiều lúc ko chuẩn xác, khiến cho đa dạng người không tiếp thu được những giá trị thật của dòng nhạc cụ này. Ông đã gõ cho tôi nghe một đoạn trên dòng trống đồng được trưng bày. Quả thực, đấy là 1 cảm xúc vô cùng mãnh liệt.Ngồi đề cập chuyện mang tôi, ông say sưa nhắc về nhạc cụ truyền thống và các âm thanh độc đáo của nó. Ông bảo rằng âm nhạc là sản phẩm của tinh thần buộc phải chẳng có “sách đỏ” hay 1 tấm biển báo nào cảnh báo về nguy cơ biến mất của một mẫu hình âm nhạc truyền thống hay 1 nhạc cụ truyền thống, nhưng rõ ràng sự mai một dần của âm nhạc truyền thống là điều ai cũng sở hữu thể cảm nhận được.