088.609.4297
Uy Tín - Tận Tâm - Chất Lượng

Đàn bầu - Nét đặc trưng của văn hóa Việt

(TTĐN) - Trong kho tàng văn hóa âm nhạc Việt Nam, đàn bầu hay còn gọi là Độc Huyền Cầm là một  trong những nhạc cụ truyền thống, sở hữu nét đặc trưng thuần Việt và cũng được coi là một trong số những cây đàn độc đáo trên thế giới.

 
Đàn bầu là nhạc cụ truyền thống độc đáo của Việt Nam.
 (Ảnh: Hà Tuấn)

Những giá trị độc đáo của đàn bầu

Đàn bầu đã góp mặt từ xa xưa trong đời sống âm nhạc của người Việt và mỗi khi nghe âm thanh thánh thót, chứa đựng những tình cảm từ những cung bậc nhạc điệu du dương của cây đàn, người Việt dù ở đâu cũng thấy hồn quê trong tâm trí.

Trong thi ca, đàn bầu được nhắc đến một cách ví von mượt mà, uyển chuyển nhưng rất đỗi gần gũi, thân quen: “Đất nước tôi dong dỏng giọt đàn bầu” hay “Lắng tai nghe đàn bầu, thánh thót trong đêm thâu/ Tiếng đàn bầu của ta, cung thanh là tiếng mẹ, cung trầm là giọng cha…”

Đàn bầu có âm vực rộng, âm sắc đẹp… tiếng đàn lúc buồn bã, lúc ngọt ngào đã thể hiện được hầu hết tình cảm sâu lắng của con người. Nhiều du khách nước ngoài đã coi đàn bầu như một biểu tượng của Việt Nam lúc gọi bằng mẫu tên trìu mến “đất nước đàn bầu”, “quê hương đàn bầu”…

Có thể kể rằng, đây là một trong những loại nhạc cụ sở hữu bản sắc đẹp văn hóa dân tộc sâu sắc, với tính tiêu biểu và được lưu truyền đa dạng nhất của Việt Nam. Theo giới nghiên cứu âm nhạc, một cây đàn bầu đúng nghĩa, làm say đắm lòng người mua khi  mặt đàn bằng gỗ cây ngô đồng vừa xốp vừa nhẹ, khung và thành đàn làm bằng gỗ trắc, gỗ gụ, vòi đàn làm từ sừng trâu và bầu đàn lấy từ quả bầu khô… Với hình ảnh nổi bật từ quả bầu mà tên gọi bắt nguồn từ đó.

Trong dịp Festival Âm nhạc Á - Âu diễn ra từ 12-18/10 tại Hà Nội và Vĩnh Phúc có sự góp mặt của 200 nhạc sĩ, nghệ sĩ, ca sĩ, nhạc công… đến từ 30 nước trên thế giới, Việt Nam đã giới thiệu rộng rãi tiết mục nghệ thuật được trình diễn bởi đàn bầu, các xưởng sản xuất nhạc cụ truyền thống cũng có có hội giới thiệu nhạc cụ độc đáo của chúng ta đến bạn hữu quốc tế.... Cấu tạo của đàn bầu cực kỳ đơn giản, chỉ có một dây đàn nhưng lại lột tả được hầu hết các giai điệu truyền thống trên cơ sở giàu âm điệu, giàu sức miêu tả có âm thanh phong phú của ngôn từ Việt. Hơn thế, đàn bầu có cách trình tấu, có ngôn ngữ âm nhạc cực kỳ độc đáo. Thực tế, trên thế giới có nhiều loại đàn chỉ có một dây. Có thể kể tới các loại đàn một dây phổ biến ở các nước khác nhau như ở châu Á mang đàn Kingri, đàn Tuntune của Ấn Độ; đàn Xađiu của Campuchia, đàn Ichigenkin của Nhật Bản, đàn Tushuenkin (độc huyền cầm) của Trung Quốc… Ở châu Âu với đàn Gusle ở ba nước Serbi, Croatia, Montenegro; châu Phi có đàn Orutu ở Kenya và Uganda… Ngay ở Việt Nam, cây đàn với cấu tạo chỉ một dây như cây đàn Tàn Máng của người Mường, đàn Rabap Katoh của người Chăm, đàn Chhay Điêu của người Khmer, đàn Kơni của người Gia rai… Tuy nhiên, nét độc đáo khiến cho người ta phải trầm trồ có lẽ  là đàn độc nhất vô nhị phát ra âm thanh là âm bồi chứ không buộc phải âm thực.

 Nghệ sỹ Hồ Hoài Anh trình diễn đàn bầu cùng dàn nhạc dân tộc trong chương trình nghệ thuật "Đêm của Sen" khởi đầu cho Năm Việt Nam tại Pháp 2014 (Ảnh: VOV)

Với công nghệ uốn cần đàn, làm chùng dây đàn của nghệ nhân, nghệ sĩ chơi đàn, đàn bầu có thể phát ra đa dạng cao độ khác nhau, tạo nên các âm thanh có âm sắc đẹp trong trẻo, quyến rũ. Thậm chí, chỉ một lần gẩy đàn, đàn bầu mang thể phát ra một âm căn bản hoặc phổ biến âm bồi với biên độ cao, có thể lên đến 1 quãng 5. Đặc trưng tiếng nói âm nhạc này của đàn bầu, nhìn khắp những nhạc cụ âm nhạc trên thế giới không có nhạc cụ nào có thể phát ra những âm bồi như vậy.

Đàn bầu là nhạc cụ không thể thiếu trong dàn nhạc cổ truyền dân tộc: nhị, thập lục, tam thập lục, đàn tranh, sáo trúc sở hữu những hình thức diễn tấu như: hòa tấu đồng thời đàn bầu cũng sở hữu thể hòa tấu mang những nhạc cụ hiện đại, bí quyết nhuần nhuyễn. Ở trong tất cả hình thức nghệ thuật, sân khấu hóa, đàn bầu luôn nằm ở vị trí quan trọng trong những dàn nhạc. Đây cũng là nhạc cụ duy nhất trên thế giới sở hữu thể dùng đệm cho hát, ngâm thơ, độc tấu, hòa tấu so với các nhạc cụ dân tộc khác.

Nhưng độc đáo duyên dáng nhất là khi đàn bầu được nữ nghệ sĩ độc tấu mang trên mình y phục là tà áo dài Việt Nam. Có lẽ do đó mà mỗi lần nghe tiếng đàn bầu, trong tâm trí mỗi người Việt xa quê đều thức dậy nỗi nhớ quê, nhớ nhà, nhớ bóng hình cây đa, giếng nước, mái chùa; những rặng tre, con sông và cả những con đò. Và cũng từ đây, mỗi lần nghe tiếng đàn bầu, trong sâu thẳm lòng người lại thức dậy hai tiếng “Quê hương”.

Sớm khẳng định và tôn vinh đàn bầu là di sản của dân tộc

Xuất phát từ trong lao động và gắn liền với sinh hoạt văn hóa dân gian từ xa xưa, đàn bầu đã trở thành nhạc cụ thể hiện tình cảm, tâm tình của người Việt trong đa số các mẫu hình âm nhạc dân gian Việt Nam như: hát Xẩm, Tuồng, Chèo, Cải lương, hát Trống quân…

Trước năm 1945 đàn bầu chủ yếu được những người hát Xẩm, hát rong sử dụng. Sau 1945, cùng với sự ra đời của các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp, đàn bầu đã được các nghệ nhân trình tấu, sáng tạo thêm.

 Nghệ sĩ Việt Nam biểu diễn đàn bầu trong Những ngày văn hóa Việt Nam tại Mỹ năm 2015  (Nguồn: dantri.com.vn)

Bắt đầu từ năm 1956, đàn bầu đã được đưa vào giảng dạy chính quy tại Trường Âm nhạc Việt Nam, nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. “Bước ngoặt” này đã khiến cho đàn bầu thực sự được “đổi đời”. Việc mở đường đã tạo bước ngoặt cho hầu hết các nhạc sĩ sáng tác, nghiên cứu và viết những tác phẩm cho đàn bầu một cách dễ dàng hơn.

Tại hội thảo “Đàn bầu và vai trò của nó trong nền văn hóa Việt Nam diễn ra ngày 21/10 vừa qua, các đại biểu, nhà nghiên cứu đã đưa ra ý kiến nhận định, đóng góp khẳng định các giá trị độc đáo có một không hai của đàn bầu so với các đàn một dây trên thế giới đồng thời Việt Nam sớm lên kế hoạch xây dựng giấy tờ và trình UNESCO xác nhận cây đàn này là Di sản Văn hóa phi vật thể của nhân loại. Dẫn chứng sinh động nhất chính là tác phẩm giao hưởng Cụ rùa do nhạc sĩ Singapore Robert Casteels sáng tác mang niềm yêu mến đất nước hình chữ S và cây đàn bầu Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh cho người nghe tại lễ hội Festival Âm nhạc mới Á - Âu 2016 diễn ra hồi tháng 10 tại Nhà hát lớn Hà Nội. Nhạc sĩ Robert Casteels chia sẻ, tác phẩm Cụ rùa lấy cảm hứng từ những kỷ niệm nhân chuyến thăm Việt Nam lần đầu tiên, ông cảm nhận được tấm lòng của con người và vẻ đẹp thiên nhiên của Việt Nam. Ông đã bị lôi cuốn bởi âm điệu buồn riêng của đàn bầu và các quãng ngắn của loại nhạc cụ này. Ông nghe truyền thuyết An Dương Vương và Vua Lê Thái Tổ là cơ sở chính của tác phẩm mang sự tích trả gươm báu…

Những năm qua, nhiều tiết mục đàn bầu cộng những nghệ sĩ Việt đã đi trình diễn khắp những châu lục trên thế giới và phổ biến người ngoại quốc đã cho rằng, hiểu người Việt Nam qua tiếng đàn bầu. Đặc biệt trong thời gian gần đây, đàn Bầu từng được các nghệ sĩ Việt Nam sử dụng để trình diễn không ít tác phẩm âm nhạc quốc tế. Trong đó mang cả các tác phẩm tiêu biểu như Phiên chợ Ba Tư (Albert Ketelby); Sakura (Dân ca Nhật Bản), Danube xanh (Johann Strauss); Hotel California (Ban nhạc Eagles)…

Với sáng tạo của cộng đồng, sự tồn tại xuyên thời gian, gắn bó cùng quá trình lịch sử lâu đời, đàn Bầu càng ngày thấm nhuần và đi sâu vào quần chúng và đời sống tinh thần của người Việt, giống như biểu trưng về âm nhạc của Việt Nam cùng với chiếc nón lá, áo dài… Tuy cấu tạo đơn giản nhưng hình dạng đẹp, cộng công nghệ gảy bồi âm cũng như âm điệu quyến rũ, đàn Bầu xứng đáng trở thành một trong các cây đàn đặc sắc đẹp đại diện cho tâm hồn, bản dung nhan văn hoá Việt Nam./.

Top 5 mẫu đàn bầu dành cho người mới học chơi:

1. Đàn bầu DB89

Nếu tài chính của bạn chưa đủ khả năng chi trả cho một cây đàn bầu cao cấp , thì đàn bầu DB89 sẽ là lựa chọn thay thế tuyệt vời cho bạn với mức giá rẻ hơn nhiều. Đàn bầu DB89 là một trong những cây đàn cho người mới đang rất được ưa chuộng trên thị trường hiện nay.  Với hình dáng quen thuộc, đơn giản để dễ dàng chơi, đàn bầu DB89 tuyệt vời để bạn có thể thoải mái khi chơi. Với thân đàn được chế tạo hoàn hảo với sự kết hợp giữa mặt gỗ ngô đồng cùng thành đàn gỗ tự nhiên chắc chắn. Đàn bầu DB89 không chỉ mang lại âm thanh chuẩn mà còn giúp cây đàn có khả năng hoạt động bền bỉ vượt trội với thời gian. Với tầm giá chỉ chưa đến 1 triệu đồng, bạn khó có thể tìm thấy một cây đàn tốt hơn DB89. 

 

Video test âm:

 

2. Đàn bầu DB129:

Thêm một lựa chọn thay thế hoàn hảo cho những cây đàn bầu tầm trung tiền, đó chính là DB129. Không phải ngẫu nhiên nó lại trở thành sự lựa chọn của đông đảo người chơi đàn bầu và cũng chính là cây đàn được bán chạy nhất trong những năm gần đây. Đàn bầu DB129 thu hút bởi âm thanh cực chuẩn, khả năng phản ứng linh hoạt với nhiều phong cách chơi khác nhau. Là một cây đàn bầu tầm trung, nhưng DB129 vẫn được chế tạo bởi những loại gỗ quý chỉ có thể tìm thấy ở những cây đàn cao cấp. Với mặt trước bằng gỗ ngô đồng chắc chắn và cần đàn sừng trâu, thành đàn bằng gỗ hương quý, cây đàn mang tới âm thanh ngân vang, cân bằng, giai điệu rõ ràng, và khả năng chơi mượt mà, linh hoạt. Cũng chính vì những ưu điểm nổi trội này, đàn bầu DB129 không chỉ là một cây đàn bầu cho người mới tuyệt vời mà còn trở thành lựa chọn của nhiều nghệ sỹ chuyên nghiệp.

 

3. Đàn bầu DB199:

 

Đàn bầu DB199 là một trong những sự lựa chọn của hầu hết những nghệ sỹ nổi tiếng trên khắp cả nước. Nhắc đến đàn bầu DB199, người ta sẽ nghĩ đến sự chuẩn mực về âm thanh và chất lượng cao cấp. Đàn bầu DB199 là cây đàn mang lại hiệu suất âm thanh và tiện ích đáng kinh ngạc. Đây là sự lựa chọn lý tưởng cho những ai đang tìm kiếm một cây đàn bầu cho người mới chất lượng cao. 

Đàn bầu DB199 xứng đáng là cây đàn bầu lý tưởng cho người mới bắt đầu vì chất lượng âm thanh thuộc top những cây đàn đẳng cấp, hơn nữa còn được hỗ trợ nhận được những phụ kiện theo đàn tại Nhạc cụ Đàn Hương.

 

4. Đàn bầu lắp sẵn amply và loa DB150:

Cây đàn bầu DB150 vẫn luôn được đánh giá là cây đàn đáp ứng đầy đủ nhất nhu cầu của người chơi với sự tiện lợi do đàn được thiết kế, lắp đặt sẵn loa và amply trong đàn, nên người chơi có thể mang đi bất cứ đâu mà không cần mang thêm bất cứ thứ gì.  Thêm một “siêu phẩm” đàn bầu cho người mới cũng đang rất được ưa chuộng hiện nay chính là đàn bầu DB150. Cây đàn với bộ cộng hưởng âm thanh lớn ở thùng đàn mang lại âm thanh mạnh mẽ hơn, phù hợp mọi người chơi từ người mới cho đến người có nhiều kinh nghiệm. Cây đàn còn được sự ủng hộ của đông đảo tín đồ đàn bầu bởi thiết kế hoàn hảo và chắc chắn. 

 

Video test âm cây đàn DB150:

5. Đàn bầu LM199:

Thêm một lựa chọn thay thế hoàn hảo cho những cây đàn bầu cho người mới cao cấp có sẵn loa và amply trong đàn đó chính là đàn bầu LM199. Không phải ngẫu nhiên nó lại trở thành sự lựa chọn của đông đảo người chơi đàn bầu và cũng chính là cây đàn được bán chạy do độ tiện lợi của nó mang lại. Đàn bầu LM199 được thu hút bởi âm thanh đàn bầu cực chuẩn, khả năng phản ứng linh hoạt với nhiều phong cách chơi và thể loại âm nhạc khác nhau. Là một cây đàn bầu tầm cao, đàn bầu LM199 vẫn được chế tạo bởi những loại gỗ quý chỉ có thể tìm thấy ở những cây đàn bầu cao cấp.  Cây đàn mang tới âm thanh ngân vang, cân bằng, giai điệu rõ ràng, và khả năng chơi mượt mà, linh hoạt. 

Video test âm đàn bầu DB230:

 

 

Các bạn tham khảo thêm các mẫu đàn bầu tại đây

Nhạc cụ đàn Hương - chuyên cung cấp các loại nhạc cụ 

Hotline: 088.609.4297

 

G

Nhắn tin!
088.609.4297

Phản hồi từ khách hàng

Khách hàng đến từ ITALIA

Khách hàng đến từ HONG KONG

Chú Cù Minh Quảng

Anh Nhi Yến Nam

Có thể bạn quan tâm